Barneveldse krant donderdag 22 januari 2004

Dr. Van der Zwaag mag van kerkenraad niet aan avondmaal

BARNEVELD - De kerkenraad van de gereformeerde gemeente in Barneveld heeft gemeentelid dr. Klaas van der Zwaag niet toegelaten tot de viering van het heilig avondmaal. Aanleiding zou zijn de onrust die Van der Zwaags boek `Afwachten of verwachten?` zou hebben gewekt.

In het 1100 pagina`s dikke boek, waarvan sinds september ruim 4500 exemplaren zijn verkocht, behandelt Van der Zwaag `de toe-eigening des heils in historisch en theologisch perspectief`, een delicaat thema in reformatorische kring. De conclusie van Van der Zwaag is dat in de (Oud-)Geformeerde Gmeenten (in Nederland) lang niet altijd bijbels en gereformeerd wordt gedacht en gepreekt over geloof en bekering tot God. Van der Zwaag constateert een vervreemding van de `klassieken` van de eigen gereformeerde traditie, de geschriften van theologen als Calvijn, Brakel en de Erskines.

Zwijgplicht
Enkele dagen voor de avondmaalsviering in december zou de Barneveldse kerkenraad Van der Zwaag hebben meegedeeld dat hij ditmaal niet tot het avondmaal zou worden toegelaten. ,,Reden is niet de inhoud van zijn boek, maar de onrust die dit boek binnen de Gereformeerde Gemeenten teweegbrengt``, zo wordt gemeld in het internetforum van de website www.omsionswil.nl. Kerkordelijk is weren van het avondmaal mogelijk wanneer een gemeentelid in een gemeente onrust geeft.
Ds. C. Hogchem en ouderling A. van de Kieft van de gereformeerde gemeente en Van der Zwaag zelf willen niet in details treden. Predikant en ouderling spreken, daarnaar gevraagd, geruchten tegen dat Van der Zwaag `onder censuur zou zijn gesteld`, een zwaardere kerkelijke maatregel. Dat Van der Zwaag niet tot het avondmaal is toegelaten, wordt vervolgens niet bevestigd, maar evenmin weersproken. Hogchem en Van de Kieft beroepen zich op hun zwijgplicht als kerkelijk ambtsdrager.

Laakbaar
Van der Zwaag ontkent desgevraagd het weren van het avondmaal niet, maar wil verder niet ingaan op de kwestie. Duidelijk is wel dat hij niet op één lijn staat met de kerkenraad. Op de vraag hoe ds. Hogchem over het boek van Van der Zwaag denkt, verwijst de predikant naar de afwijzende artikelen van ds. D. de Wit uit Nieuw-Beijerland, die onlangs onder de kop `Afval of verval` zijn geplaatst in De Saambinder, het weekblad van de Gereformeerde Gemeenten.
De Wit noemt Van der Zwaags publicatie ,,laakbaar``. Hij beschuldigt de Barnevelder van beperkt, onzorgvuldig en selectief citeren van theologische geschriften en het ,,naar eigen hand zetten`` van bijbelteksten. In het boek stelt Van der Zwaag volgens de predikant niet alleen vragen bij de leer van de Gereformeerde Gemeenten, maar hij wil die leer ,,ook veránderen``. ,,Misschien moeten we in het vervolg dit soort boeken laten voor wat ze zijn. Wie zit erop te wachten? Elfhonderd pagina`s om te lezen hoe iemand weggegroeid is bij zijn belijdenis vandaan? Het is te hopen dat afval niet leidt tot verval in onze gemeenten.``
Op internet, onder meer op de website `De Theoloog` (www.homepages.hetnet.nl/~detheoloog/) circuleert ondertussen een uitgebreid `verweerschrift` van mr. A.A. Bart uit Rhenen, waarin de artikelen van ds. De Wit puntsgewijs worden weerlegd. Bart verwijt De Wit dat juist hij eenzijdig en onzorgvuldig uit het boek van Van der Zwaag citeert en documenteert dat met concrete voorbeelden. Hij concludeert: ,,Het is te vrezen dat dergelijke veroordelingen een inleiding vormen op de censuur. Zijn predikanten onschendbaar geworden? Volgens het bevestigingsformulier zeker niet: Neemt dan het woord aan, hetwelk hij u volgens de Heilige Schrift zal verkondigen.``
Hoe gevoelig het boek van Van der Zwaag ligt in de kring van de Gereformeerde Gemeenten was het afgelopen najaar al duidelijk geworden. Geen enkele predikant uit het kerkgenootschap bleek toen bereid te zijn mee te werken aan een studiedag over `Afwachten of verwachten?` in Rotterdam, die 700 geïnteresseerden trok.