ND 21 januari 2006

Van der Zwaag in beroep tegen tucht

van onze redactie kerk

BARNEVELD - Dr. Klaas van der Zwaag legt zich niet neer bij de uitspraak dat hij terecht onder tucht staat in zijn kerk. Hij is in beroep gegaan bij de generale synode van de Gereformeerde Gemeenten.

Om niet te lang op een uitspraak te moeten wachten, vraagt Van der Zwaag om een vervroegde zitting. Deze week heeft hij een brief gestuurd naar de particuliere synode Oost van zijn kerkverband, waarin hij aangeeft niet in te stemmen met de beslissing van deze kerkelijke vergadering. In november besloten de leden van deze synode dat de auteur terecht door de kerkenraad in zijn woonplaats Barneveld onder tucht is gezet.

De kerkenraad deed dat nadat Van der Zwaag in augustus 2003 het boek "Afwachten of verwachten" had uitgebracht. Daarin schrijft hij over de toe-eigening van het heil. Hoe weet een mens zeker dat Gods belofte ook voor hem is en op welke manier kan hij die zich eigen maken? Van der Zwaag stelt dat God ruimer 'nodigt' dan in bepaalde reformatorische kerkgenootschappen wordt gepredikt.

De Gereformeerde Gemeenten interpreteren zijn vuistdikke boek niet als een objectief-wetenschappelijke studie zoals Van der Zwaag het presenteerde, maar als bezwaarschrift tegen de leer van het kerkverband. Met zijn boek zaaide hij "onrust en tweedracht" in de Gereformeerde Gemeenten. Hij zou het kerkelijk gezag hebben miskend door niet binnen het kerkverband zijn bezwaren kenbaar te maken.

Van der Zwaag liet na het besluit van de particuliere synode Oost doorschemeren niet in beroep te willen gaan, omdat de weg naar de generale synode voor hem te lang zou duren. De vergadering staat pas eind 2007 gepland. Enkele juristen uit zijn kerkverband en zijn eigen predikant wezen hem op de mogelijkheid om de generale synode vervroegd bijeen te laten komen.

Bij zijn verzoek om een vervroegde zitting van de generale synode tekent hij aan: "De klemmende reden daarvoor is dat de tucht al ruim twee jaar duurt." De kerkorde van de Gereformeerde Gemeenten biedt de mogelijkheid een vervroegde synode te houden. In het bijna honderdjarig bestaan van het kerkverband is dat echter nog nooit gebeurd.

Toch vertrouwt Van der Zwaag er op dat er een vervroegde synode komt. Het is volgens hem verstandig de kwestie af te handelen voordat in 2007 de herdenkingen zullen plaatsvinden van het honderdjarig bestaan van het kerkverband. Bovendien is binnen de Gereformeerde Gemeenten de laatste jaren met ongenoegen gesproken over het feit dat kerkelijke tuchtzaken zich te lang voortslepen.

"Ik kan mij niet voorstellen dat de zaak opnieuw twee jaar zal gaan spelen of 'gerekt' wordt, temeer omdat de onvrede in het kerkverband toeneemt en de uittocht naar andere kerken onverminderd doorgaat." Van der Zwaag is ervan overtuigd dat de Gereformeerde Gemeenten hebben geleerd van "de lange kerkelijke weg" die kerkleden zijn gegaan met hun bezwaren tegen de recensie van ds. D. de. Wit van "Afwachten of verwachten" in De Saambinder. Eind vorig jaar is hun appèl uiteindelijk afgewezen door het deputaatschap ter behartiging van de belangen van De Saambinder.

Van der Zwaag - kerknieuwsjournalist bij het Reformatorisch Dagblad - is teleurgesteld dat na zijn veroordeling geen enkele predikant of ambtsdrager bezwaren over de gang van zaken heeft geuit. Hij weet dat er onder predikanten onvrede is. "Enkelen hebben zelfs gezegd dat deze maatregel in hun gemeente niet genomen zou worden. Maar geen van de predikanten laat een positief geluid horen. Zij durven elkaar niet te bekritiseren."

Van der Zwaag hoopt dat de kritische voorgangers zich de komende tijd zullen inzetten voor een spoedige afhandeling van zijn zaak op een vervroegde synode. "Zo niet, dan blijven ze naar mijn mening innerlijk verscheurd door twee meningen: één privé en één voor de kerkelijke vergaderingen."